از شاهنشاه اردشیر بابکان، بنیادگذار دودمان ساسانی، اثری به جا مانده است به نام عهد اردشیر، که در بنیاد وصیتنامهی سیاسی اوست و چگونگی کشورداری برای پادشاهانی که پس از وی به پادشاهی خواهند رسید.
عهد اردشیر دربردارندهی اصول و دستورهای بس دقیق پادشاهی و کشورداری و سیاستمداری و در شمار نخستین نمونهها از اندیشه و نوشتههای ایرانیان است که پس از تازش به زبان عربی ترجمه شد. برخی از سخنان و اندرزهای این متن صورت مَثَل یافته و گاه نیز همچون سخنانی از شخصیتهای دیگر در دیگر نوشتهها آمده است.
متن اصلی عهد اردشیر که به زبان پارسیگ (پهلوی) بوده، به دست نیامده است و تنها روایتهایی از ترجمهی عربی آن در دست هست. استاد احسان عباس کاملترین روایت را برگزیده و به یاری روایتهای دیگر، متنی ویراسته از آن فراهم کرده است. او گردآوردی از گفتههای پراکنده شاهنشاه اردشیر را هم از کتابهای عربی گردآوری کرده و در پایان اندرزنامه آورده است. برگردان پارسی این اثر هم به خامهی استاد زندهیاد محمدعلی امامشوشتری چاپ شده است.
عهد اردشیر را از «این جا» بارگیری کنید.